Kambryjskie wulkanity kompleksu płaszczowin Kӧli – status łuku Virisen
Dolna część kompleksu płaszczowin Kӧli stanowi fragment paleooceanu Iapetus (Proto-Atlantyku). Badania tej jednostki są obecnie gorącym naukowo tematem, który dotychczas był przyćmiewany przez badania niżej ległych płaszczowin, które są zapisem pogrzebania obrzeżenia Balitki (Europy Północnej) w strefie subdukcji.
Metody geochronologiczne oparte o system U-Pb w cyrkonie pozwoliły na wydatowanie kilku metawulkanitów w północnej części kompleksu płaszczowin Kӧli. Uzyskane wyniki znalazły się w przedziale 515-485 mln lat temu i są zapisem wulkanicznej aktywności podczas inicjacji i rozwoju strefy subdukcji pod łukiem Virisen. O ile młodsze z tej grupy wieków zostały już stwierdzone w jednostce, to starsze z nich znacząco przesuwają okres pojawienia się subdukcji na ciągle jeszcze młodym w tym czasie Oceanie Iapetus.
Sugeruje to, że Baltika znacznie wcześniej niż dotychczas uważano, bo już około 515 mln lat temu, zaczęła subdukować pod łuk Virisen. Dodatkowo analizy map geologicznych sugerują, że zasięg pierwszej subdukcji Baltici pod Iapetus jest związany dokładnie z zasięgiem odsłonięć łuku Virisen, tym samym ograniczając obszar poszukiwań zapisu kambryjskiej subdukcji Baltici.
dr inż. Grzegorz Ziemniak – adiunkt w Zakładzie Geologii Fizycznej Instytutu zajmuje się naukowo geochronologią i petrologią. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na genezie powstania orogenu kaledońskiego w obszarach arktycznych oraz prekambryjskim podłożu obszarów polarnych. Dotychczas uczestniczył w 10 wyprawach za północne koło podbiegunowe. Jest wykonawcą dwóch projektów Narodowego Centrum Nauki oraz członkiem międzynarodowych grup badawczych ODT – „Orogen Dynamics Team” oraz TONeS – „The Timanian Orogeny in Northern Svalbard”.
Więcej informacji o artykule:
